Stanisław Szlęzak, fotograf, redaktor i reporter środków masowego przekazu (prasa i radio), od niespełna pięćdziesięciu lat wyznaczał rytm pracy społecznego ruchu artystycznego, jako inicjator i organizator życia fotograficznego w Tarnobrzegu. Jego twórcza obecność i osiągnięcia w różnych obszarach twórczości dobrze przysłużyły się rozwojowi kultury w regionie. Przygodę z fotografią rozpoczął w 1970 roku. Stanisław Szlęzak namiętnie fotografował tematy z najbliższego otoczenia – rodzinę, region oraz swoje ukochane miasto Tarnobrzeg (ze szczególnym uwzględnieniem spółdzielczego budownictwa mieszkaniowego). Artysta zawsze dbał o zachowanie walorów dokumentacyjnych dzieł. Osobne miejsce w twórczości autora zajmuje fotografia podróżnicza. Stanisław Szlęzak pragnął dzielić się z widzami swoimi wrażeniami i przeżyciami z wypraw artystycznych, na przykład w formie wystaw – “Reportaż z Azji Centralnej“, “Za kręgiem polarnym”, “Budapeszt”, “Lwów” oraz “Moskwa starocerkiewna i współczesna” (wspólnie z bratem Janem). Ekspozycje wielokrotnie powtarzano w Tarnobrzegu, Sandomierzu, Warszawie, Nisku, Janowie Lubelskim i w Rzeszowie.
Stanisław Szlęzak był fotografem skromnym, unikał nadmiernego eksponowania swoich osiągnięć indywidualnych. Twórczość artystyczną realizował niejako “w biegu”, a własne osiągnięcia umieszczał wśród innych, ważniejszych zadań zmierzających do rozwoju twórczości fotograficznej w regionie tarnobrzeskim. Bowiem to przesłanie stale towarzyszyło wszelkim poczynaniom Stanisława Szlęzaka, znakomitego inicjatora, organizatora i animatora społecznego ruchu fotograficznego. Sukcesy przyszły wkrótce. W 1970 roku Stanisław Szlęzak zorganizował przy Powiatowej Spółdzielni Mieszkaniowej, pierwszy w mieście (po II wojnie światowej) Amatorski Klub Fotograficzno-Filmowy “Peryskop”, który został członkiem Federacji Amatorskich Stowarzyszeń Fotograficznych w Polsce. Pod przewodnictwem Stanisława Szlęzaka Klub rozwinął wspaniałą działalność w mieście i w kraju. Zorganizowane zostały wystawy i konkursy, między innymi – “Tarnobrzeskie impresje”, “Upamiętniamy Pomniki Walki i Męczeństwa”, “Tarnobrzeskie osiedla”. A także dwie wystawy – wojewódzka i ogólnopolska pn. “Zabytki Ziemi Rzeszowskiej”, które stały się znacznym osiągnięciem Klubu oraz osobistym sukcesem organizatora, Stanisława Szlęzaka (nagrodzonego w obydwu konkurencjach).
Klub organizował liczne plenery fotograficzne, spotkania autorskie (między innymi z Juliuszem Garzteckim, Jerzym Jawczakiem i Tadeuszem Budzińskim), a także wystawy znanych autorów krajowych (jak np. “Akt” Witolda Michalika z Krakowa). Ukoronowaniem działalności “Peryskopu” była organizacja I Ogólnopolskiego Przeglądu Amatorskiej Twórczości Fotograficzno-Filmowej w Polsce, powierzona przez Centralny Związek Spółdzielczości Budownictwa Mieszkaniowego w Warszawie (Stanisław Szlęzak otrzymał I Nagrodę Regulaminową). Obszerną recenzję z tego wydarzenia artystycznego opracował przewodniczący jury “Przeglądu” Juliusz Garztecki, nadając publikacji wymowny tytuł “Centrum Polski w Tarnobrzegu” (Ilustrowany Tygodnik “Profile”, Warszawa 28 marca 1975). Wypada żałować, że kolejne etapy tego znakomitego “Przeglądu” zostały zrealizowane poza Tarnobrzegiem, w innych ośrodkach fotograficznych w kraju.
Tarnobrzeska fotografia szykowała się do kolejnego przyspieszenia, do powstania nowego szczebla organizacyjnego. Wykorzystując doświadczenia z prowadzenia “Peryskopu”, Stanisław Szlęzak znalazł się wśród inicjatorów oraz organizatorów, a następnie objął powierzoną przez kolegów funkcję prezesa Zarządu Tarnobrzeskiego Towarzystwa Fotograficznego (1974). Nowa placówka nadała kolejne przyspieszenie fotografii w mieście i w regionie. Ważnym dokonaniem TTF było zorganizowanie konkursu pn. “Dziewczyny, dziewczęta, dziewczynki” (wśród laureatów znalazł się Stanisław Szlęzak). A w marzeniach organizatorów powstał projekt utworzenia w nowo powstałym województwie tarnobrzeskim jednostki związku twórczego. W tamtych latach realizacja takiego projektu sprowadzała się do utworzenia jednostki organizacyjnej Związku Polskich Artystów Fotografików w Tarnobrzegu. Realne szanse powodzenia takiego projektu stworzyła reforma administracyjna kraju (1975) oraz utworzenie Kieleckiej Delegatury ZPAF (1975). Ta ostatnia otrzymała pełnomocnictwo ZG ZPAF oraz zobowiązanie statutowe do opieki nad terytorium województwa kieleckiego, radomskiego i tarnobrzeskiego. Działając w myśl tego pełnomocnictwa, jako kierownik Delegatury ZPAF w Kielcach, nawiązałem bezpośrednie, robocze kontakty ze środowiskiem fotograficznym Sandomierza oraz Tarnobrzeskim Towarzystwem Fotograficznym i działem fotograficzno-filmowym Wojewódzkiego Domu Kultury w Tarnobrzegu. Uczestniczyłem w projektowaniu i realizacji plenerów i zjazdów fotograficznych oraz konkursów i wystaw, odbywałem spotkania autorskie, wygłaszałem referaty i współdziałałem w akcji zapraszania prelegentów i wykładowców z zakresu techniki i estetyki fotografowania. Proces dojrzewania artystów przebiegał wolno, lecz już w latach 80. XX wieku kilku kandydatów osiągnęło zadowalający poziom wiedzy i umiejętności, kwalifikujący ich do egzaminu przed Radą Artystyczną ZPAF w Warszawie. Zabrakło energii i woli na dokończenie cyklu kandydowania, opracowanie zestawu i przystąpienie do egzaminu. Dodatkowo w nieodległej przyszłości zarysowały się inne możliwości przystąpienia do nowych związków twórczych bez rygorów opracowania zestawu autorskiego i egzaminu.
Złoty okres fotografii tarnobrzeskiej przeminął, a stowarzyszenie podzieliło los wielu (w tym najmocniejszych) ośrodków i zaprzestało działalności (1989) w okresie przełomu społeczno-ekonomicznego. Wypada zauważyć, że działo się to w roku jubileuszowym 150-lecia Fotografii. Nieco później podejmowałem próby zaproszenia do ZPAF fotografów z zaprzyjaźnionego miasta (między innymi Bogdana Myśliwca), lecz nie przyniosły one pożądanego rezultatu. Osobiście żałuję, że fotografia w Tarnobrzegu nadal broni się przed obowiązkami związanymi ze statusem związku twórczego.
Natura nie lubi próżni, więc już w 2006 roku doszło do reaktywowania pracy Tarnobrzeskiego Towarzystwa Fotograficznego. Na jego czele stanął ponownie wybrany, wypróbowany działacz i animator Stanisław Szlęzak. Z powodzeniem prowadzony jest stały cykl konkursów pn. “Zdjęcie miesiąca” oraz “Tarnobrzeg wczoraj i dziś”. Prezes pomagał skupionym w stowarzyszeniu młodym fotografikom w organizowaniu indywidualnych wystaw (Agnieszka Burczy, Paweł Matyka, Marek Żak, Bogdan Myśliwiec). Nadal utrzymuję osobiste, przyjacielskie kontakty z członkami TTF. Miałem zaszczyt i przyjemność uczestniczenia w spotkaniu autorskim (referat pn. “Krajobraz” i pokaz oryginalnych prac bromo-srebrowych) w Domu Kultury (24 czerwca 2006) oraz w spotkaniu autorskim połączonym z pokazem multimedialnym prac fotograficznych w Bibliotece Miejskiej w Tarnobrzegu (20 października 2012).
W tym samym czasie Stanisław Szlęzak zorganizował wystawy indywidualne – “30 lat pracy dziennikarskiej i 40 lat fotografowania” (Tarnobrzeg i Sandomierz) oraz ekspozycję “Świat dziecka” w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Tarnobrzegu. Zaś w 2008 roku Stanisław Szlęzak za zasługi w twórczości fotograficznej i organizację edukacji z zakresu X Muzy został wyróżniony Nagrodami Prezydenta Miasta Tarnobrzega oraz Marszałka Województwa Podkarpackiego. Na laury w pełni zasłużył całym swoim twórczym życiem, nakierowanym na służbę społeczną w dziedzinie fotografii. Odszedł wielki mistrz, czarodziej światła i dokumentator czasów współczesnych. Lecz nie cały odszedł, pozostawił wdzięczną pamięć, dorobek fotograficzny oraz dokonania organizacyjne kształtujące strukturę tarnobrzeskiej fotografii. Cześć Jego Pamięci.
Paweł Pierściński (Kielce 17 listopada 2013)
 |
| Foto: Tomasz Młyniec |
.jpg)
