Od 4 września w sali odczytowej Miejskiej Biblioteki Publicznej im. dr. Michała Marczaka w Tarnobrzegu można obejrzeć wystawę fotografii – Wujek 1981 w obiektywie Marka Janickiego. Tych kilkadziesiąt fotografii wykonanych przez naocznego świadka wydarzeń to emocjonalny zapis, realny ślad i lustro pamięci. Dzięki nim jedno z najbardziej dramatycznych wydarzeń w najnowszej historii Polski, jakim była pacyfikacja katowickiej kopalni Wujek, staje się bliższe, bardziej namacalne. Marek Janicki, dziewiętnastoletni wówczas chłopak – 16 grudnia 1981 roku przypadkowo znalazł się w pobliżu tych tragicznych wydarzeń. Jechał autobusem, który został zatrzymany. Mając przy sobie aparat fotograficzny, przełamując strach – robił zdjęcia, które obiegły Polskę i świat. Po wywołaniu odbitki rozeszły się w tzw. drugim obiegu. Pokazują akcję jednostki Milicji Obywatelskiej i ZOMO wsparte przez wojsko, rannych górników oraz czołgi na ulicach miasta. Jego fotografie funkcjonowały anonimowo. Były tzw. cegiełkami. Za pieniądze pochodzące z ich sprzedaży organizowano pomoc ofiarom stanu wojennego. Do Tarnobrzega ekspozycja trafiła dzięki usilnym staraniom pani Magdaleny Pelc – siostry Zbigniewa Wilka pochodzącego z Dzierdziówki koło Stalowej Woli – jednego z dziewięciu zastrzelonych górników. Oprócz zdjęć z wydarzeń grudnia 81 będzie można także zobaczyć (jakże wymowne w ich kontekście, dopełniające historię ludzi i miejsca) fotografie z początku 2024 roku, dokumentujące powolną śmierć kopalni – zrobione przez Marka Janickiego po tym, gdy dowiedział się o wygaszaniu kopalni Wujek. Wystawa zakończy się 20 września 2024 o godz. 18:00 – spotkaniem z autorem zdjęć, na którym obecni będą także przywódcy strajku oraz biorący w nim udział górnicy.
Marek Janicki (ur. 1962 w Siemianowicach Śląskich) – fotograf amator. W 1974 przeprowadził się do Katowic, gdzie rodzice w dzielnicy Stara Ligota dostali mieszkanie. Ukończył Technikum Elektryczne w Katowicach. 16 grudnia 1981 był świadkiem pacyfikacji kopalni Wujek w Katowicach. Przez przypadek miał przy sobie aparat fotograficzny, którym zrobił serię zdjęć dokumentujących to wydarzenie. Jest członkiem Jeleniogórskiego Towarzystwa Fotograficznego oraz Towarzystwa Fotograficznego Pozytyw w Katowicach. Zdjęcia z pacyfikacji kopalni Wujek znajdują się (m.in.) w Muzeum Fotografii w Krakowie, Ośrodku Karta, agencji Fotonowa, Polskiej Agencji Prasowej. Eksponowane na wystawach stałych w Centrum Wolności i Solidarności przy Kopalni Wujek oraz w Muzeum Śląskim w Katowicach.
Wystawa czynna w dniach 4 września 2024 – 20 września 2024
Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Michała Marczaka
ul. Szeroka 13
39-400 Tarnobrzeg
(źródło: Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Michała Marczaka w Tarnobrzegu, Muzeum Fotografii w Krakowie, Fundacja Ośrodka KARTA)
 |